2023-2024 Yılı Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi

AVUKATLIK HİZMETİ

Hukuki hizmet almak, çeşitli hukuki sorunlarla başa çıkmak için profesyonel yardım aramak anlamına gelir. Bu yardım karşılığında avukatların verdiği hukuki hizmete avukatlık ücreti denir. Her insanın hukuki hizmet alma hakkı olduğu gibi avukatlarında bu hizmetler karşılığında bir bedel talep etme hakkı vardır. Talebin ana kaynağı müvekkiller ile avukatların arasında yapmış oldukları vekalet sözleşmesidir. Avukatlık mesleğini yürüten kişilerin, serbestçe ve herhangi bir yaşam kaygısı olmadan yapabilmeleri için yaptıkları hizmetin karşılığı olan uygun bir ücret almaları gerekir. Bu nedenle Avukatların verecekleri hukuki hizmetler karşılığında talep edebileceği miktarların güvence altına alınabilmesi için avukatlık asgari ücret tarifesi belirlenir. Avukatlar verecekleri hizmet karşılığında talep edebilecekleri ücreti belirlemekte özgürdürler. Bunun istisnası ise Avukatlık Asgari ücret tarifesinde belirtilen hukuki durumun karşılığına dikkat edip asgari ücretten daha düşük bir miktar vekalet ücreti belirleyememesidir.

Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi Nedir ve nasıl belirlenir.

Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’ni (AAÜT) Türkiye Barolar Birliği tarafından hazırlanmaktadır. Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulu tarafından hazırlanan bu tarife, her yıl ekim ayının sonuna kadar Adalet Bakanlığına gönderilir. Adalet Bakanlığının onayladığı bu tarife Resmi Gazete’de yayımlanır ve böylece yürürlüğe girer. Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi genellikle Kasım ayının son günlerinde yayımlanan, avukatların bir dava türüne göre alacağın asgari ücretini gösteren resmi belgedir. Bu belgede belirtilen ücretlerden daha düşük bir ücret alınması mümkün değildir. Türkiye Barolar Birliği’nin 2023-2024 yılı için geçerli olacak tarife önerisi 01 Eylül 2023 tarihinde Adalet Bakanlığı’na gönderilmiş ve genel uygulamadan daha erken bir sürede yürürlüğe alınması önerilmiş. Bu öneri 21 Eylül 2023 tarihinde 32316 sayılı Resmi Gazete ile yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Böylece ilk kez Eylül ayında yayımlanarak yürürlüğe girmiş oldu. 21 Eylül 2023 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Türkiye Barolar Birliği 2023-2024 yılı Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’nde, maktu ücretlere ilişkin önceki Tarife’nin yayımı sonrası oluşan mali tablo dikkate alındığında, ortalama yüzde 90,40 oranında artış yapıldığı görülmektedir. Aynı şekilde nispi vekalet ücretlerinde kademeli belirlenen miktarlar arttırılmıştır. 

21 Eylül 2023 PERŞEMBE Resmî Gazete Sayı : 32316 ile çıkan tebliğ ile 24 madde şeklinde genel hükümler tanımlanmıştır.

Avukatlık Hizmetinde Neler Ücretlendirilir Ve AAÜT Değeri

1. Kısım birinci bölümde dava ve takiplerin dışındaki hukuki yardımlarda ödenecek ücretler belirlenmiştir. Bu kısımda daha çok vekaletnameye ihtiyaç duyulmadan, alınacak hukuki yardımlar öne çıkmaktadır

1. KISIM ikinci bölümde düzenleme altına alınan kısım, İş Takibi Konusundaki Hukuki yardımlarda ödenecek bedeldir.

            1.Kısım üçüncü bölümde 1136 Sayılı Kanunun 35 inci Maddesi Gereğince Bulundurulması Zorunlu Sözleşmeli Avukatlara Aylık Ödenecek ücret düzenlenmiştir.

1.Kısım Dördüncü bölümde Kamu kurum ve Kuruluşlarıyla Özel kişi Ve Tüzel kişilerin sözleşmeli avukatlarına ödeyecekleri Aylık Avukatlık ücreti düzenlenmiştir.

Avukatlık asgari ücret tarifesinde ‘maktu ücret’ ve ‘nispi ücret’ olarak iki tür ücret tanımlanmıştır. Maktu ücret, görülmekte olan davanın konusunun para ile ölçülebilen bir değer olmadığı durumlarda ödenmesi gereken ücrettir. Tarifenin ikinci kısmında düzenlenmektedir.

Yargı Yerleri İle İcra ve İflas Dairelerinde Yapılan ve Konusu Para Olmayan veya Para ile Değerlendirilmeyen Hukuki Yardımlara Ödenecek Ücret

Tarife’nin nisbi ücretleri düzenleyen Üçüncü Kısmı’nda miktarlarda ilk iki basamakta yüzde 100 olmak üzere çeşitli oranlarda artış sağlanmıştır. Böylelikle açılan davaların büyük bir kısmını oluşturan ilk dört basamakta yer alan kalemlerde önemli miktarda artış gerçekleştirilmiştir.

Adalet Bakanlığı ile yapılan görüşmeler sonucunda varılan mutabakatla; aynı davada sanığın müdafiliği görevini yürüten özel vekâletnameli avukat ile zorunlu müdafi sıfatı ile görev yapan avukat arasındaki ayrım kaldırılmış; aynı emek ve mesaiyi veren iki meslektaşın hak ettiği karşı yan avukatlık ücretinin de birbirine eşitlenmesi sağlanmıştır.

Yapılan düzenleme ile Tarife’nin 14. maddesinde yer alan “Beraat eden ve vekil veya müdafi ile temsil edilen sanık yararına Hazine aleyhine maktu avukatlık ücretine hükmedilir” kuralı, sanığın CMK gereğince görevlendirilen müdafii bulunması durumunda da kovuşturma için ‘Hazineden alınan ücretin mahsubu suretiyle uygulanması’ olanağı getirilmiştir.

Aynı maddeye getirilen değişiklik ile kamu davasına katılma üzerine, mahkumiyete ya da hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş ise vekili bulunan katılan lehine sanığa yükletilecek avukatlık ücretine, vekilin CMK uyarınca zorunlu görev üstlenen avukat olması halinde de mahsup işlemi yapılmak suretiyle hükmedileceğine ilişkin düzenleme eklenmiştir.

Bu düzenleme; yurttaşların adalete erişim ve savunma haklarını etkin bir şekilde kullanmaları bakımından da önemli bir kazanım olmuştur.

Uygulamada birliği sağlamak üzere Tarife’nin “Avukatlık ücretinin kapsadığı işler” başlıklı maddesine “Hangi sebeple olursa olsun, temyiz veya istinaf başvurusu üzerine verilen bozma veya kaldırma kararı sonrasında hükmolunan yargı kararlarında, hükmün verildiği tarihte yürürlükte olan Tarife esas alınır” hükmü eklenmiştir.

Tarife’nin “Görevsizlik, yetkisizlik, dava ön şartlarının yokluğu veya husumet nedeniyle davanın reddinde, davanın nakli ve açılmamış sayılmasında ücret” başlıklı maddesi, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 331. maddesi hükmüne uygun hale getirilmiştir.

https://www.barobirlik.org.tr/Haberler/2023-2024-turkiye-barolar-birligi-avukatlik-asgari-ucret-tarifesi-aaut-yururluge-girmistir-tarife-84105

Avukatlık Ücretini Nasıl Ve Ne Zaman Doğar

Avukatlık ücreti, avukatın hukuki yardımının karşılığı olan meblağı veya değeri ifade eder. Avukatlık 1136 sayılı Avukatlık Kanunun 11.kısmı ile 21 Eylül Perşembe günü resmi gazete yayımlanan AÜTT ele aldığımız temel 2 ana kaynaktır.

1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun 164 ıncı maddesi avukatlık ücreti başlığını taşır.

Avukatlık ücreti (3) Madde 164 – (Değişik : 2/5/2001 - 4667/77 md.) Avukatlık ücreti, avukatın hukukî yardımının karşılığı olan meblâğı veya değeri ifade eder. Yüzde yirmibeşi aşmamak üzere, dava veya hükmolunacak şeyin değeri yahut paranın belli bir yüzdesi avukatlık ücreti olarak kararlaştırılabilir. İkinci fıkraya göre yapılacak sözleşmeler, dava konusu para dışındaki mal ve haklardan bir kısmının aynen avukata ait olacağı hükmünü taşıyamaz. Avukatlık asgarî ücret tarifesi altında vekâlet ücreti kararlaştırılamaz. Ücretsiz dava alınması halinde, durum baro yönetim kuruluna bildirilir.(Değişik üçüncü ve dördüncü cümle:13/1/2004 – 5043/5 md.) Avukatlık ücretinin kararlaştırılmamış olduğu veya taraflar arasında yazılı ücret sözleşmesinin bulunmadığı yahut ücret sözleşmesinin belirgin olmadığı veya tartışmalı olduğu veya ücret sözleşmesinin ücrete ilişkin hükmünün geçersiz sayıldığı hallerde; değeri para ile ölçülebilen dava ve işlerde asgari ücret tarifelerinin altında olmamak koşuluyla ücret itirazlarını incelemeye yetkili merci tarafından davanın kazanılan bölümü için avukatın emeğine göre ilâmın kesinleştiği tarihteki müddeabihin değerinin yüzde onu ile yüzde yirmisi arasındaki bir miktar avukatlık ücreti olarak belirlenir. Değeri para ile ölçülemeyen dava ve işlerde ise avukatlık asgari ücret tarifesi uygulanır. Dava sonunda, kararla tarifeye dayanılarak karşı tarafa yüklenecek vekâlet ücreti avukata aittir. Bu ücret, iş sahibinin borcu nedeniyle takas ve mahsup edilemez, haczedilemez.

AAÜT’NÜN “Amaç ve kapsam” başlıklı maddesine “Avukatlık asgarî ücret tarifesi altında vekâlet ücreti kararlaştırılamaz” hükmü eklenmek suretiyle bu husus vurgulanmış ve Avukatlık Kanunu’nun 164. maddesinin tarifeye girmesi sağlanmıştır.

Amaç ve kapsam

MADDE 1- (1) Mahkemelerde, tüm hukuki yardımlarda, taraflar arasındaki uyuşmazlığı sonlandıran her türlü merci kararlarında ve ayrıca kanun gereği mahkemelerce karşı tarafa yükletilmesi gereken avukatlık ücretinin tayin ve takdirinde, 19/3/1969 tarihli ve 1136 sayılı Avukatlık Kanunu ve bu Tarife hükümleri uygulanır.

(2) Taraflar arasında akdi avukatlık ücreti kararlaştırılmaması veya kararlaştırılan akdi avukatlık ücretinin geçersiz sayılması halinde; mahkemelerce, dava konusu edilen tutar üzerinden bu Tarife gereğince hesaplanacak avukatlık ücretinin altında bir ücrete hükmedilemez. Bu Tarife 1136 sayılı Kanunun 164 üncü maddesinin dördüncü fıkrası doğrultusunda gerçekleştirilecek olan akdi avukatlık ücreti belirlenmesinde sadece asgari değerin hesaplanmasında dikkate alınır. Diğer hususlar 1136 sayılı Kanundaki hükümlere tabidir.

(3) Avukatlık asgarî ücret tarifesi altında vekalet ücreti kararlaştırılamaz. Bu Tarife hükümleri altında kararlaştırılan akdi avukatlık ücretleri, bu Tarife hükümleri uyarınca kararlaştırılmış olarak kabul edilir.

Avukatlık ücretinin kapsadığı işler

MADDE 2- (1) Bu Tarifede yazılı avukatlık ücreti, kesin hüküm elde edilinceye kadar olan dava, iş ve işlemler karşılığıdır. Avukat tarafından takip edilen dava veya işle ilgili olarak düzenlenen dilekçe ve yapılan diğer işlemler ayrı ücreti gerektirmez. Hükümlerin tavzihine ilişkin istemlerin ret veya kabulü halinde de avukatlık ücretine hükmedilemez. (2) Buna karşılık, icra takipleriyle, Yargıtay, Danıştay ve Sayıştayda temyizen ve bölge idare ve bölge adliye mahkemelerinde istinaf başvurusu üzerine görülen işlerin duruşmaları ayrı ücreti gerektirir. (3) Hangi sebeple olursa olsun, temyiz veya istinaf başvurusu üzerine verilen bozma veya kaldırma kararı sonrasında hükmolunan yargı kararlarında, hükmün verildiği tarihte yürürlükte olan Tarife esas alınır. Avukatlık ücretinin aidiyeti, sınırları ve ortak veya değişik sebeple davanın reddinde davalıların avukatlık ücreti

MADDE 3- (1) Yargı yerlerince avukata ait olmak üzere karşı tarafa yükletilecek avukatlık ücreti, bu Tarifede yazılı miktardan az ve üç katından çok olamaz. Bu ücretin belirlenmesinde, avukatın emeği, çabası, işin önemi, niteliği ve davanın süresi göz önünde tutulur. (2) Müteselsil sorumluluk da dahil olmak üzere, birden fazla davalı aleyhine açılan davanın reddinde, ret sebebi ortak olan davalılar vekili lehine tek, ret sebebi ayrı olan davalılar vekili lehine ise her ret sebebi için ayrı ayrı avukatlık ücretine hükmolunur. Birden çok avukat ile temsil

MADDE 4- (1) Aynı hukuki yardımın birden çok avukat tarafından yapılması durumunda, karşı tarafa bir avukatlık ücretinden fazlası yükletilemez. Ücretin tümünü hak etme

MADDE 5- (1) Hangi aşamada olursa olsun, dava ve icra takibini kabul eden avukat, bu Tarife hükümleri ile belirlenen ücretin tamamına hak kazanır. (2) Gerek kısmi dava gerekse belirsiz alacak ve tespit davasında mahkemece dava değerinin belirlenmesinden sonra davacı davasını belirlenmiş değere göre takip etmese dahi, yasal avukatlık ücreti, belirlenmiş dava değerine göre hesaplanır. Davanın konusuz kalması, feragat, kabul ve sulhte ücret

MADDE 6- (1) Anlaşmazlık, davanın konusuz kalması, feragat, kabul, sulh veya herhangi bir nedenle; ön inceleme tutanağı imzalanıncaya kadar giderilirse, bu Tarife hükümleriyle belirlenen ücretlerin yarısına, ön inceleme tutanağı imzalandıktan sonra giderilirse tamamına hükmolunur. Bu madde yargı mercileri tarafından hesaplanan akdi avukatlık ücreti sözleşmelerinde uygulanmaz

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu m. 323 ile vekil ile takip edilen işlerin ücrete tabi olduğu düzenlenmiştir. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu m. 502 vd. ile avukat ve müvekkil arasındaki avukatlık sözleşmesinin kaynağı olan vekalet sözleşmesi düzenlenmiştir.

Hukuki hizmetin kaynağı müvekkili ile arasında yapılan bir vekalet sözleşmesi olabileceği gibi sözlü veya yazılı hukuki danışmanlık talep edildiği takdirde vekalet akdi gerçekleştirilmeden de söz konusu olabilmektedir. Bu durumda avukat ile müvekkili arasında sözlü bir avukatlık sözleşmesi yapılmış kabul edileceğinden hizmet kaynaklı bir avukatlık bedeli doğacaktır. Her halükarda avukat ve hizmet gören arasında sözlü veya yazılı avukatlık sözleşmesi akdedilmiş olacaktır. Aynı şekilde bu hizmet bedeli de sair kanun hükümlerine ve AAÜT tarifesine aykırı olmamak koşuluyla her avukatlık ofisinin serbestçe belirleyebilme hakkı vardır.

Davanın sonucunun ne olduğu avukatın ücrete hak kazanmasını etkilemez. Dava kazanılsa da kaybedilse de avukat ücrete hak kazanacaktır. Hizmet konusu yapılan dava veya takip hangi aşamada olursa olsun avukat, tarife hükümlerinde öngörülmüş olan ücretin tamamına hak kazanır. Avukatlık Kanunu m. 168/3 ile avukatlık ücretinin takdirinde, hukuki yardımın tamamlandığı ya da dava sonunda hüküm verildiği tarihte yürürlükte olan tarifenin esas alınacağı hüküm altına alınmıştır.

Avukatlık ücret tarifesinin hazırlanması:

Madde 168 – (Değişik: 2/5/2001 - 4667/81 md.)

Baronun yönetim kurulları, her yıl Eylül ayı içerisinde, yargı yerlerindeki işlemler ile diğer işlemlerden alınacak avukatlık ücretinin asgarî hadlerini gösteren birer tarife hazırlayarak Türkiye Barolar Birliğine gönderirler.

Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulunca, baro yönetim kurullarının teklifleri de göz önüne alınmak suretiyle uygulanacak tarife o yılın Ekim ayı sonuna kadar hazırlanarak Adalet Bakanlığına gönderilir. (Ek cümle: 16/6/2009-5904/35 md.) 

Şu kadar ki hazırlanan tarifede; genel bütçeye, il özel idareleri, belediye ve köylere ait vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülükler ve bunların zam ve cezaları ile tarifelere ilişkin davalar ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun uygulanmasından doğan her türlü davalar için avukatlık ücreti tutarı maktu olarak belirlenir. Bu tarife Adalet Bakanlığına ulaştığı tarihten itibaren bir ay içinde Bakanlıkça karar verilmediği veya tarife onaylandığı takdirde kesinleşir. Ancak Adalet Bakanlığı uygun bulmadığı tarifeyi bir daha görüşülmek üzere, gösterdiği gerekçesiyle birlikte Türkiye Barolar Birliğine geri gönderir. Geri gönderilen bu tarife, Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulunca üçte iki çoğunlukla aynen kabul edildiği takdirde onaylanmış, aksi halde onaylanmamış sayılır; sonuç Türkiye Barolar Birliği tarafından Adalet Bakanlığına bildirilir. 8 inci maddenin altıncı fıkrası hükümleri kıyasen uygulanır.

Avukatlık ücretinin takdirinde, hukukî yardımın tamamlandığı veya dava sonunda hüküm verildiği tarihte yürürlükte olan tarife esas alınır.

Avukat ile müvekkili arasında belirlenen ücretten bağımsız olarak karşı vekalet ücreti adı altında bir avukatlık ücreti daha vardır. Bu avukatlık ücreti, davada haksız çıkan, davayı kaybeden tarafın karşılaması gereken yargılama gideri kalemlerinden biridir. Avukatlık Kanunu m. 169 ile karşı tarafa yükletilecek avukatlık ücretinin, tarifede yazılı miktarın 1 katından az ve 3 katından fazla olamayacağı düzenlenmiştir.

KAYNAKÇA:

21 Eylül 2023 PERŞEMBE Resmî Gazete Sayı  32316